logo-missionstartlogo-missionstartlogo-missionstartlogo-missionstart

  • Blog
  • Bewegend Leren
  • Bibliotheek
    • Good practices
    • Tips & tricks
  • Community
    • Ambassadeurs
    • Jaarverslag
  • Events
    • Conferentie 2018
    • Bitcoin Game
    • Help, ik doe onderzoek!
    • Planet Coaster
    • Campus Party Europe
✕

Gedrag een cijfer geven. Chanteren in de klas?

Gepubliceerd door Sem op 3 oktober 2015

Wat schetst mijn verbazing in het Onderwijsblad: een docent Duits op een middelbare school in Nederland heeft het ei van Columbus gevonden om motivatie van jongeren positief te beïnvloeden: Leerlingen krijgen elke les een beoordeling voor goed meedoen tijdens de les. De reeks van beoordelingen telt uiteindelijk voor 30% mee op het rapport. Een slechtere vorm van gamification kan ik mij haast niet voorstellen. Of om het maar in plat Duits te formuleren: Verrückte Scheiße!

Objectief beoordelen? Forget it.
Het lijkt mij een hele uitdaging voor zo`n docent om grote klassen continu in de gaten te houden, terwijl je zelf staat les te geven. Let Pietje wel op? Waar is Jantje mee bezig? Pakt hij wel zijn boek? Waarom zit Anne naar buiten te kijken? Is dat soms dagdromen, of zit zij diep na te denken over een vraag die op het bord staat? Hoe classificeer je eigenlijk het gedrag? Niet alleen: wat is wenselijk en niet wenselijk gedrag, maar ook de context van klassensituaties die dit mede bepalen? Hoe bepaal je of iemand goed meedoet? Is dit per se vijftig minuten haalbaar? Bestaat dit uit een enkele handeling, of een set handelingen? En wat doe je als niet alles uit dit setje handelingen – volgens jou – wordt uitgevoerd? Last but not least: kun je wel objectief kijken naar leerlingen die jij als docent niet zo mag?

Sluipt daar geen omgekeerd Pygmalion-effect in? Een leerling die denkt dat jij hem of haar niet mag: dat voel jij als docent ook weer terug, om er vervolgens op te reageren: Pakt Jantje inderdaad zijn boek, of beslis jij – onbewust – iets anders te zien op dat moment?

Is dit chantage? Bijna wel…
Dit ei van Columbus riekt naar chantage. Een definitie van chantage: ‘waarbij onder bedreiging met smaad, smaadschrift of openbaring van een geheim een slachtoffer wordt gedwongen geld af te geven’. Vertaald naar de context geschetst in het Onderwijsblad: de bedreiging (smaad) is een onvoldoende, waarmee het slachtoffer (de leerling) wordt gedwongen iets te doen (zich gemotiveerd te tonen – ‘het geld van de leerling’) voor de actor (de docent). Ik zeg niet dat de docent in kwestie een chanteur of crimineel is, maar ik plaats grote vraagtekens bij zijn oplossing.

Uiteraard is het beoordelen van goed gedrag leuk voor leerlingen die goed meedoen (volgens de ‘observatie’ – of moet ik toch mening zeggen – van de docent), maar… Doen zij goed mee omdat ze het vak leuk/interessant vinden, of omdat zij bang zijn voor een mogelijke onvoldoende? In dat laatste geval is er sprake van een lichtelijk perverse prikkel, zou je zeggen. Ik wil het daarom niet eens extrinsieke motivatie noemen.

Onderwijskundig dom
Beoordelen van goed gedrag werkt onrechtvaardigheid in de hand en is pedagogisch onwenselijk, gezien de machtspositie die de docent heeft ten opzichte van zijn leerlingen. Bovendien is het onderwijskundig gezien heel dom. Leerlingen worden ‘gepakt’ voor bepaald gedrag met straf (een onvoldoende) dat als cijfer feitelijk helemaal niets zegt over hun leerprestaties. Een keer te laat komen, je huiswerk niet maken, een boek vergeten of zitten te dagdromen in de klas is geen parameter voor hoe goed je lees-, schrijf-, spreek-, reken-, muzikale of motorische vaardigheid op dat moment is. Een (waarschijnlijk onbedoeld) bij-effect is dat leerlingen, die minder goed zijn in een vak, hun cijfer kunnen ophalen door ‘goed gedrag’ te vertonen. Dat geeft een vertekend beeld op het rapport, zou je zeggen. Tja, in elk geval voor 30%. Deze groep zwakke leerlingen heeft geen extra inzet, maar juist extra bijles nodig!

Ik kan geen andere conclusie trekken dan de volgende. Stop en stop onmiddellijk met deze vorm van (de)motiveren! Motivatie is niet het probleem van onze leerlingen, maar van ons huidige onderwijssysteem. Dat is dan ook volgens mij het enige goede en tegelijk ook het meest schrijnende wat in het Onderwijsblad wordt aangehaald: Veel leerlingen zitten ongemotiveerd in de klas en een grote groep docenten weet niet wat ze hier aan moeten doen.

Recente blogs

  • 0
    Afscheid Sem van Geffen
    3 april 2022
  • 0
    Doorbraak gamification?
    22 april 2021
  • 0
    Gamification: COVID-19
    29 maart 2020
  • 1
    Motivation2Learn
    2 november 2019
  • 0
    Is ClassDojo wel okee?
    29 september 2019

Uitgelicht

  • 0
    Doorbraak gamification?
    22 april 2021
  • 0
    Gamification: COVID-19
    29 maart 2020
  • 1
    Motivation2Learn
    2 november 2019
  • 0
    Badges uitdelen met Badgr
    5 september 2019
  • 0
    Planet Zoo: de designer los
    11 mei 2019
© Sem van Geffen | 2014-2022
Deze website maakt gebruik van functionele cookies om foutloos te kunnen werken. Scroll naar beneden om akkoord te gaan.
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary
Altijd ingeschakeld
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
OPSLAAN & ACCEPTEREN