Wil je een lessenreeks aanbieden in de vorm van een spelconcept en daarbij de voordelen van zowel fysieke als digitale middelen benutten? Dan is het blended spelconcept het overwegen waard. In deze blog vind je alle ins- en outs op een rijtje met een aantal tips om ermee aan de slag te gaan.

Basisopzet van een blended spelconcept
De opzet van een blended spelconcept in de vorm van een lessenreeks is dat je gebruik maakt van een fysiek spel in de klas met korte leeractiviteiten en een digitale leeromgeving met langere leeractiviteiten (als huiswerk tussendoor en/of overkoepelend project met opdrachten waar aan gewerkt moet worden).

Bijvoorbeeld: een Monopoly spel voor het vak Economie. Voor dit spel richten leerlingen in tweetallen een eigen, fictief bedrijfje op. Doel van het bedrijf is om rijk te worden en concurrenten op het spelbord dwars te zitten en uit te schakelen. In het fysieke spel train je begrippen en laat je korte sommen uitrekenen (met vraag- en antwoordkaarten). In de online leeromgeving staat een project klaar waarin leerlingen werken aan langere opdrachten om hun fictieve bedrijf winstgevend te krijgen. Het maken van deze opdrachten levert de leerlingen voordeel op in het Monopoly spel.

Verbinding tussen het fysieke en online gedeelte
Een voorwaarde voor een pakkend spelconcept is de aanwezigheid van functionele beloning. Leerlingen die punten, geld of andere type beloningen gaan verdienen, moeten deze kunnen inzetten om verder te komen in het spel. In de rol van game designer ontwerp je daarom beloningen die verschillende soorten effect hebben op het spelverloop wanneer deze beloningen worden ingezet. Hiermee kun je een diepere gameplay beleving creëren. Het is namelijk aan de leerlingen om beloningen te kiezen en dat doen ze op basis van hun eigen spelstrategie. Zo kun je voor het Monopoly spel in de klas extra ‘geld’, ‘privileges’ of ‘eigendomskaarten’ creëren. Deze beloningen kosten punten en moeten door de spelers worden verdiend, door online stap voor stap alle opdrachten in te leveren. Je kunt er zelfs een leaderboard aan koppelen, om competitie tussen de teams extra aan te wakkeren.

In mijn boek Gamification in de klas lees je meer over functionele beloning en het ontwerpen van blended spelconcepten.

Het ‘vermarkten’ van je blended spelconcept
Om het spelconcept levendig te houden is het raadzaam om regelmatig – binnen en buiten lestijd – te communiceren over de voortgang van het spel. Welk team heeft er al veel opdrachten ingeleverd? Hoeveel geld heeft elk team verdiend? Wie staat er bovenaan het leaderboard? Welke beloningen zijn nog ‘op voorraad’, of inmiddels ‘ uitverkocht’? Via bijvoorbeeld een Facebook groep of Tumblr blog houd je jouw klas op de hoogte. Je kunt tijdelijke acties bedenken, waarmee extra beloningen te verdienen zijn. Hierdoor stimuleer je alle spelers om de berichten die jij plaatst in de gaten te blijven houden. Kortom, je kruipt als docent in de rol van marketeer, die niets anders doet dan het constant onder de aandacht houden van het spelconcept.

Match tussen spelconcept en leerdoelen
Is er een 100% match tussen jouw format van het spelconcept, de leeractiviteiten en achterliggende leerdoelen? Dan kun je aan de gang met het ontwerpen van dit spel. In de rol van instructional designer kijk je eerst goed naar de opbouw en zwaarte van de leeractiviteiten. Differentieer eventueel, zodat leerlingen uit gemakkelijkere of lastigere opdrachten kunnen kiezen. Als je klas echt homogeen is qua leerniveau, dan kun je lastigere opdrachten meer belonen dan gemakkelijke opdrachten. Hiermee stimuleer je leerlingen om lastigere opdrachten te kiezen. Is je klas heterogeen qua leerniveau, dan raad ik je aan om of 1) heterogene tweetallen / teams samen te stellen of 2) niet of nauwelijks in zwaarte van beloning te differentiëren, omdat anders de beste leerlingen te veel in het voordeel zijn.

Het kiezen van een online leeromgeving
Elke ELO heeft haar eigen mogelijkheden en beperkingen. Ik raad een zelfgehoste WordPress omgeving aan voor kleine groepen leerlingen die de game gaan spelen, omdat er handige, gratis gamification plugins beschikbaar zijn. Ook kun je bijvoorbeeld met een kleine investering (175 euro) een strak visueel thema (Buddy Boss) voor je eigen site installeren.

De belangrijkste tips op een rij…
Voor het ontwerpen van een pakkend blended spelconcept adviseer ik je om:

• allereerst lekker in de rol van game designer te kruipen (“Wat voor super vet spel wil ik maken?”)
• een fysiek spelconcept in de klas in te zetten voor korte leeractiviteiten, waarmee bijvoorbeeld begrippen kunnen worden ingeoefend of (korte) sommen kunnen worden getraind
• een online leeromgeving klaar te zetten met langere leeractiviteiten, die als huiswerk meegegeven kunnen worden en/of in de klas uitgevoerd worden
• vooraf tot een 100% match te komen tussen spel- en leerdoelen, zodat je er zeker van kunt zijn dat de tijdsinvestering – die met het spelen van dit spel gemoeid is – verantwoord kan worden
• inderdaad, tussentijds te schakelen tussen je rol van game designer en instructional designer (deze ontwerprollen bijten elkaar niet; ze vullen elkaar juist prachtig aan!)
• deze online leeromgeving te gamificeren: het op tijd inleveren en kwaliteit leveren worden beloond met punten, die door de leerlingen kunnen worden ingezet om beloningen voor het fysieke spel te kopen (functionele beloning)
• via een Facebook, Snapshat of ander gewenst social media kanaal zeer frequent updates te posten over het verloop en de voortgang van het spel (je creëert in feite hiermee een soort storytelling)
• een paar leuke, ludieke, aantrekkelijke acties via dit communicatiekanaal posten om spelers te ‘dwingen’ jouw updates goed in de gaten te blijven houden
• uiteraard ook regelmatig in de klas even stil te staan bij de voortgang van het spel, te ‘debriefen’ (wat gaat er goed, wat kan er beter, wat heb je al geleerd over het onderwerp / het vak etc.) en aan je groep te vragen wat er aan het spelconcept nog beter zou kunnen (voor een volgende keer)

In de Mission Start community zijn er verschillende collega’s al actief met blended spelconcepten. Ben jij één van hen en wil jij jouw good practice delen? Laat het mij even weten. Wie weet komt jouw voorbeeld binnenkort op onze Mission Start site te staan!